Giriş
Myanmar’da farklı etnik gruplarla hükümet arasında neredeyse bağımsızlık günlerinden itibaren ciddi anlaşmazlıklar yaşanmasına rağmen neden sadece Rohingyaların ülkeden gönderilmesine varan radikal talepler söz konusu? Ülkede farklı etnik yapılara mensup olan veya etnik olarak Burmalı olan başka Müslüman topluluklar da varken Rohingya sorunu neden bir din savaşı olarak sunuluyor?
Bu soruların cevapları tarihî, sosyal ve siyasi olarak çok boyutlu ve sorunlu bir geçmişi yansıtıyor. Rohingyaların yaşadığı bölgeye son dönemde düzenlenen askerî operasyonların “temizlik” (clearence) adıyla anılması, Müslüman Rohingya nüfusun ülkeden gönderilmesi üzerine kurgulanmış ve yürürlüğe konulmuş bir etnik temizlik sürecini ima ediyor. Son yıllarda problemin gündeme geliş tarzı, Myanmar’ın bu durumu bir din savaşı haline dönüştürüp ülkedeki diğer etnik yapıların ortak özelliği olan Budizm’i Rohingya Müslümanlarını dışlamada merkeze alan bir anlayışı yansıtıyor. Din üzerinden ortak düşman yaratma ve ona karşı birleşme çabalarıyla sosyal kopuşun tabandan gerçekleştirilmesi birincil hedef gibi görünürken ülkede, diğer etnik gruplarla Myanmar devleti arasındaki çatışma ve anlaşmazlıkların devam ettiği ve bunların Myanmar’ı ciddi boyutlarda meşgul ettiği gerçeği de ortada duruyor.
Rohingyaların yaşadığı bölgelere yapılan son operasyonlar, 2012’de başlayan ve devam eden bir sürecin telafisi mümkün olmayan karanlık bir noktaya doğru ilerlediğini gösteriyor. Bu tarihten itibaren Rohingyaların maruz kaldığı dışlanma, hem siyasi hem de sosyal olarak kendini çok sert ve kanlı bir biçimde hissettiriyor. Özellikle de mevcut hükümetin yönetime geldiği 2015 seçimleri öncesi ve bugün yaşananlar, dünyanın görmezden gelemeyeceği bir trajediyi ortaya koyarken Arakan’da insanlar hayatlarını, topraklarını, geleceklerini kaybetmeye devam ediyor.
Nisan 2017’de yayımlandığımız “Myanmar’ın Rohingya Çıkmazı-Arakan’da Tarihî Süreç, İç Dinamikler ve Uluslararası Aktörler” adlı çalışmanın Ağustos 2017 ile bölgede meydana gelen gelişmeler üzerine güncellenmiş versiyonu olan bu rapor, yaşanan insani sorunun çözümüne yönelik yıllardır hiçbir gelişmenin kaydedilmediği bölgede olan biteni anlayabilmek amacıyla öncelikle sürece dair tarihî arka planın bir özetini, Rohingyaları siyasi direnişe iten süreçlerle birlikte Rohingya siyasi direniş ve silahlı hareketlerini, meydana gelen son olayları ve bölgedeki insani durumla ilgili son gelişmeleri incelemektedir.
Raporda ayrıca, Rohingyaların yaşadığı insani trajediyle ilgili uluslararası toplumun çözüm sürecinin neresinde olduğunu daha iyi resmetmek için Myanmar’daki iç dengelere, bölgesel denkleme ve uluslararası camianın tutumuna da yer verilmiştir.
Eserin tamamı için tıklayınız.
