Giriş

Mısır, 1952’deki Hür Subaylar darbesinden 2011 Devrimi’ne kadar üç farklı cumhurbaşkanı tecrübesi yaşamıştır. Bu yöneticilerin hiçbirinin seçiminde fikir beyan edemeyen Mısır halkı, yaklaşık 60 yıl boyunca asker kökenli yöneticiler tarafından ve güçlü bir “ordu” unsuruyla yönetilmiştir. Siyasi haklarının tanınmaması yanı sıra ciddi ekonomik sıkıntılarla da karşı karşıya kalan Mısırlılar, 2010 yılı sonunda bölgede ortaya çıkan özgürlük ve adalet söylemlerinden paylarına düşeni almış ve 2011’de bir devrim gerçekleştirmiştir.

Toplumun yüksek beklentileri ve küresel aktörlerin yoğun baskısı altında iktidara gelen Muhammed Mursi, ülke içinde doğrudan halka yönelik bazı ekonomi politikaları geliştirirken ülke dışında da denge siyaseti gütmeye çalışmıştır. Ancak kısa süren iktidarı sırasında “Mısır’ın derin devleti” hiçbir zaman Mursi’nin yanında yer almamıştır. Geçmiş yıllarda yönetimde çok fazla etkinlik kurmuş olan bazı ordu mensupları, istihbaratçılar ve zengin elitlerle uzlaşmayan Mursi, bu kesimlerle çıkar birliği bulunan uluslararası güçlerin tepkisini çekmiştir. Üstelik Mursi’nin seçimle iş başına gelmesi ve Müslüman Kardeşler’in (İhvan-ı Müslimin) demokrasi yanlısı söylemleri, her biri dikta ile yönetilen bölge ülkeleri açısından da bir tehdit unsuru olarak algılanmıştır. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Mursi’nin devrilmesi için Mısır’daki farklı karşıt kesimlere fon sağlamıştır. Netice itibarıyla da 2013’te Mısır’da bir askerî darbe daha gerçekleşmiştir. Darbeyi gerçekleştiren dönemin Savunma Bakanı Abdülfettah es-Sisi, Tahrir Meydanı’nda başlayan devrimin tüm kazanımlarını yok ederek ülke içinde yeni bir dikta rejimi kurup kendisini iktidara taşıyan bölgesel ve küresel güçlerin ajandasını uygulamaya girişmiştir. Ancak geçen altı yılda başta ABD, Avrupa ülkeleri ve İsrail olmak üzere birçok ülkeden milyarlarca dolar ekonomik yardım ve siyasi destek almasına rağmen Sisi, ülkeye istikrar getirememiştir. Aksine kendi halkına uyguladığı şiddet, ülkede istikrarsızlığın ve huzursuzluğun daha da artmasına yol açmıştır.

Bu raporda Mısır’ın Arap Baharı ve askerî darbe süreçlerinde yaşadığı kaotik dönem; iç politika, dış politika ve ekonomi bağlamında değerlendirilerek ülkede nelerin değiştiği ortaya konulmaya çalışılacaktır.


Eserin tamamı için tıklayınız.