Temel Göstergeler | |
Resmi adı | Burundi Cumhuriyeti |
Yönetim biçimi | Cumhuriyet (Başkanlık tipi) |
Başkent | Bujumbura |
Bağımsızlık tarihi | 1 Temmuz 1962 (Belçika'dan ayrıldı.) |
Yüzölçümü | 27.830 km2 |
Coğrafi konumu | Afrika Kıtası'nda yer alan ülke Tanzanya, Ruanda ve Tanganyika Gölü ile çevrilidir. |
İklimi | Ekvator iklimi hâkimdir. |
Doğal kaynakları | Nikel, uranyum, nadir oksitler, bataklık kömürü, kobalt, bakır, platin, vanadyum, işlenebilir topraklar, hidro enerji |
Nüfusu | 11.466.756 (2017 yılı tahmini) |
Nüfusun etnik dağılımı | %85 Hutu (Bantu), %14 Tutsi (Hamitik), %1 Twa (Pigme), diğer |
Din | %10 İslam, %62 Katolik Hristiyanlık , %24 Protestanlık, %4 diğer |
Diller | 39 Kirundi (resmî), %0,3 Fransızca (resmî),%0,7 Svahili %60, diğer |
Nüfus artış oranı | %3.25 (2017) |
Ortalama yaşam süresi | 60,9 yıl (2017) |
Milli Gelir | 7,8 milyar dolar (2016 verisi) |
Kişi Başı Ortalama Milli Gelir | 800 dolar (2016 verisi) |
Para Birimi | Burundi Frankı (BIF) |
Reel büyüme oranı | % -1 (2016 verisi) |
Enflasyon oranı | %5,5 (2016 verisi) |
Yoksulluk Oranı | %64,6 (2014 verisi) |
Okur-yazar oranı | %85,6 |
Doğurganlık oranı | %6 (her bir kadın başına, 2017) |
HIV virüsü taşıyanların sayısı | 84.000 (2016 verisi) |
Tarım ürünleri | Kahve, pamuk, çay, mısır, patates, muz, süt, manyok, darı, sığır eti |
İhracat ürünleri | Kahve, çay, şeker, pamuk, deri |
Ülke Tarihi
Burundi’yi, Birinci Dünya Savaşı’na kadar sömüren Almanya savaşta aldığı mağlubiyet nedeniyle ülkenin yönetimini Belçika'ya devretmek zorunda kalmıştır. 1962-1993 arasında 250.000 civarında insan etnik çatışmalarda hayatını kaybetmiştir. 1972'de Tutsi'lere soykırım uygulanırken 1993'te Hutu'lara karşı soykırım yapılmıştır. Etnik çatışmalar ancak 2005 yılında yatışmıştır.
Siyasi Durum
Burundi Cumhuriyeti, 1962 yılında Belçika’dan bağımsızlığını kazanmıştır. Parlamento, Ulusal Meclis’ten oluşur. Seçimler 5 yılda bir olur. Cumhurbaşkanı 5 yılda bir, en fazla iki dönem üst üste ve halkoyuyla seçilir. Bakanlar Kurulu, Cumhurbaşkanı tarafından atanır.
2005 yılında Senato ve Ulusal Meclis, Pierre Nkurunziza’yı Cumhurbaşkanı seçmiştir. 2010 ve 2015 yıllarında ise halkoyuyla tekrar Cumhurbaşkanı seçilmiştir.
2015 Siyasi Krizi
2015 yılında mevcut Devlet Başkanı Pierre Nkurunziza’nın görevini 3. dönem de sürdürmesi muhalif grupların isyanı ile karşılaşmıştır. Muhalifler arasındaki bir grubun bazı askeri noktalara saldırması ile başlayan olaylar hükümet tarafından ancak kanlı bir şekilde bastırılabilmiştir. Yaşanan sokak olaylarından ötürü birçok insan hayatını kaybederken, pek çok muhalif de tutuklanmıştır. Ülkede yükselen kriz nedeniyle 325.000 Burundili çevre ülkelere göç etmiştir. Afrika Birliği’nin askeri müdahaleyi gündeme taşıması Devlet Başkanı Pierre Nkurunziza tarafından iç işlerine müdahale olarak değerlendirilmiş ve sert bir dille geri çevrilmiştir. Hükümetin yaşanan iç karışıklığı kanlı bir şekilde bastırmasıyla sokak olayları 2016 yılında son bulmuştur.
İktisadi Durum
Burundi Cumhuriyeti, en az gelişmiş ülkelerden biridir. Ülke ekonomisi, ekilebilir toprakların azlığına rağmen, işgücünün %90’ının istihdam edildiği tarıma dayanmaktadır. Milli gelirin %30'u tarımsal faaliyetlerden elde edilmektedir. En önemli tarım ürünleri kahve ve çaydır. Ülke ihracatının %93'ünü kahve oluşturmaktadır. Fakat ihracat, Burundi ekonomisinin çok küçük bir kısmını teşkil etmektedir. Hükümet, kahve sektörünün serbestleştirilmesi ve enerji sektörünün geliştirilmesi gibi ekonomik yapısal reformları da hayata geçirmeye çalışmaktadır.
İmalat sektörü gelişmemiş olup, sınai faaliyetler hemen hemen hiç yoktur. Nikel, uranyum, kobalt, bakır gibi bazı madenlere sahip olsa da maden sektörü de gelişmemiştir. Bu nedenler, ekonomik büyümeyi kısıtlamaktadır. İhracat, işçi dövizleri ve doğrudan yabancı yatırımlar Burundi Cumhuriyeti’nin en önemli döviz kaynaklarıdır.
Türkiye-Burundi İlişkileri
Türkiye’nin, ülkede Büyükelçilik açma süreci Haziran 2017 itibariyle başlatılmıştır. Diplomatik olarak Burundi’ye Türkiye’nin Kampala Büyükelçiliği akreditedir. İkili ticaret hacmi, 2016 yılında 1,9 milyon ABD doları olarak kaydedilmiştir. Türkiye’den Burundi’ye, “Türkiye Bursları” kapsamında yüksek öğrenim bursları tahsis edilmektedir.
Müslümanların Durumu
Burundi Cumhuriyeti’nde Müslümanlar, nüfusun %10’unu oluşturmakta, devletin tanıdığı Müftülük kurumuyla temsil edilmektedir. Söz konusu Müslüman nüfusun büyük bir bölümü başkentin büyük mahallelerinden olan Buyenzi ve çevresinde yaşamlarını sürdürmektedir.
İnsani Durum
Burundi hem Afrika’nın hem de dünyanın en yoksul ülkeleri arasındadır. Tarım ve balıkçılık gibi aktiviteler halkın geçimi için yeterli olsa da ülkenin yaşadığı krizler nedeniyle ekonomik gelişim seviyesi ilerleme kaydetmemiştir. Bugün Burundililerin karşılaştığı başlıca sorun yoksulluktur. Başkent dışına çıkıldığında hem altyapı sorunları hem de yoksulluk sorunu daha net bir şekilde gözlemlenebilmektedir. Burundi nüfusunun yaklaşık %65’i yoksulluk sınırında yaşamaktadır. Her 2 çocuktan sadece 1’i okula gitme şansına sahiptir. Her 35.000 kişiye 1 doktor düşmektedir. Ayrıca her 100 haneden sadece 2’si elektrik olanağına sahiptir.