Cayman Adaları

Ülke Tarihi

Karayip Denizi’nde Küba’nın güneyinde ve Jamaika’nın kuzeybatısında yer alan Cayman Adaları; Grand Cayman, Little Cayman, Cayman Brac olmak üzere üç adadan müteşekkildir. Sömürge öncesi tarihine ilişkin sağlıklı bilgilerin mevcut olmadığı bu adaların sömürge seferleri esnasında 1503 yılında Kristof Kolomb tarafından fark edildiği ve Kolomb’un adalarda çok sayıda kaplumbağa olması sebebiyle burayı Kaplumbağa Adası (Las Tortugas) olarak isimlendirdiği kabul edilmektedir. Bu tarihlerde adalarda bir sömürge yönetimi söz konusu olmamıştır. Bu yöndeki ilk faaliyetler 1660’larda başlamış ve İngiltere 1670’teki Madrid Anlaşması’yla Jamaika ile birlikte Cayman Adaları’nın da kontrolünü eline geçirmiştir. Son derece sınırlı bir yerleşimin mevcut olduğu adalarda nüfusun büyük bölümünü Afrika’dan köle olarak getirilenler teşkil etmiştir. Günümüzde de ada nüfusunun önemli bir bölümünü Afrika asıllılar ve İngiliz kökenliler oluşturmaktadır.

İngiltere’nin 1863 yılında Jamaika Kraliyet Kolonisi idaresine bağladığı adalar, Jamaika’nın 1962 yılında bağımsızlığını kazanmasının ardından müstakil bir koloni olarak İngiliz Milletler Topluluğu (Commonwealth) bünyesinde yer almaya devam etmiştir. 1972 yılında iç özerklik tanınan adaların bu statüsü, 1994 yılındaki yasa ile daha da genişletilmiştir. Günümüzde adalar hâlen İngiltere’nin denizaşırı toprağı olma statüsünü sürdürmektedir.

Siyasi Yapı

Birleşik Krallık’ın denizaşırı bölgesi olan Cayman Adaları, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından “kendi kendini yönetemeyen bölge” olarak tanımlanmaktadır. Devlet başkanı İngiltere kralı/kraliçesidir. Hâlihazırda bu makamda İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth bulunmaktadır. Kraliçe bölgede bir genel vali ile temsil edilmektedir. Ekim 2018’den bu yana genel valilik görevini Moartyn Roper sürdürmektedir.

Yasama organı 21 sandalyeli meclistir. Üyelerden 19’u dört yılda bir yapılan seçimlerle belirlenmektedir. Oy hakkı olmayan diğer iki üye ise atama yoluyla görevlendirilmektedir. Mayıs 2017’de gerçekleştirilen son seçimlerde bağımsız adaylar %44 oy alarak dokuz sandalye kazanmıştır. Halkın İlerleme Hareketi (People’s Progressive Movement-PPM) %31 oyla yedi sandalye, Demokratik Cayman Partisi (Cayman Democratic Party-CDP) ise %24 oyla üç sandalye elde etmiştir.

Yürütme organı başbakan liderliğindeki kabinedir. Seçimlerde en fazla oyu alan partinin lideri genel vali tarafından hükümeti kurmak üzere görevlendirilmekte ve en fazla iki dönem görev yapabilmektedir. Ülkede başbakanlık görevini 2013 yılı seçimlerinden zaferle ayrılan ve 2017 seçimlerinde bağımsızların ardından en fazla oyu alan PPM lideri Alden McLaughin sürdürmektedir. Ülke idari açıdan altı bölgeden oluşmaktadır.

Cayman Adaları, dış politikada Birleşik Krallık’a tabidir ve savunma sorumluluğu da yine Birleşik Krallık’a aittir. Bununla birlikte 2019 yılında İngiliz Silahlı Kuvvetleri içerisinde müstakil bir Cayman Alayı teşekkül edilmiştir. İngiliz denizaşırı toprağı olduğu için başta BM olmak üzere hemen hiçbir uluslararası yapıda üyeliği bulunmayan Cayman Adaları, CARICOM ve UNESCO’ya üyedir. Öte yandan son yıllarda ekonomik ilişkiler nedeniyle ABD ile olan ilişkiler de güçlenmiştir.

Ekonomik Durum

Finans, denizcilik ve turizme dayalı bir ekonomiye sahip olan Cayman Adaları’nda, 70.000 dolara yaklaşan kişi başı ortalama yıllık gelirle oldukça yüksek bir hayat standardı söz konusudur. Vergiden muaf statüsü nedeniyle adalar dünyanın dört bir yanından finans kurumlarının ve şirketlerin ilgisini çekmektedir ve önemli bir finans merkezi hüviyetindedir. Bu nedenle ülkede 300’e yakın banka, 700 kadar sigorta şirketi, 10.000’den fazlası yatırım fonu olmak üzere yaklaşık 100.000 kayıtlı şirket bulunmaktadır. Hâlihazırda dünyanın beşinci büyük finans merkezi konumunda olan Cayman Adaları’ndaki banka, sigorta şirketi ve finans kurumlarının toplam büyüklüğü 1 trilyon doların üzerindedir. Bu özelliği nedeniyle adalar aynı zamanda bir kara para aklama üssü olma özelliği de taşımaktadır. Son yıllarda uluslararası platformlarda süren tartışma ve girişimler, benzer konumdaki diğer küçük ada ülkeleri ve prenslikler gibi Cayman Adaları’nın mevcut statüsüne yönelik yasal düzenlemeleri de gündeme getirmiştir.

GSYİH’nin dörtte üçünün karşılandığı turizm sektörü ülke ekonomisi açısından hayati önem taşımaktadır. Yılda 2 milyondan fazla kişinin ziyaret ettiği adalar, büyük oranda Kuzey Amerika kıtasından gelen varlıklı ziyaretçilere hitap etmektedir. 65.000 civarındaki sınırlı nüfus sebebiyle istihdam alanlarında değerlendirilmek üzere ülkeye çalışmak için gelen 20.000’den fazla göçmen bulunmaktadır.

Dış ticarette ülke sınırlı üretim hacmiyle dışa bağımlı bir görünüm arz etmektedir. Son yıllarda dış ticaret hacmi büyük kısmı ithalat olmak üzere 1-2 milyar dolar aralığında seyretmektedir. Cayman Adaları’nın en önemli dış ticaret ortağı ABD’dir.

Türkiye ile İlişkiler

Türkiye ile Cayman Adaları arasında herhangi bir diplomatik misyon bulunmadığı gibi, bugüne kadarki süreçte siyasi bir temas da olmamıştır. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının Cayman Adaları’na girişi vizeye tabidir. Vize işlemleri İngiltere vize işlemlerine benzer şekilde yürütülmektedir.

Müslümanların Durumu

65.000 nüfusa sahip küçük bir takımada ülkesi olan Cayman Adaları’nda nüfusun büyük bölümü Hristiyan’dır. Ülkedeki Müslümanların sayısı ise son derece sınırlıdır. Cayman Adaları’ndaki Müslümanların sayısının 200-250 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Grand Cayman’da Cayman Adaları İslam Birliği (Islamic Society of the Cayman Islands) adlı bir kuruluş ve ibadete açık bir cami bulunmaktadır. Birlik, adada yaşayan Müslümanların dinî ihtiyaçlarını karşılamak adına çalışmalar yürütmektedir. 1990’lı yıllarda cemaatle namaz kılınması, cuma günleri toplu ibadet edilebilmesi, başta çocuklar olmak üzere Kur’an-ı Kerim öğretimi gibi faaliyetlerle başlayan çalışmalar, 2007 yılında satın alınan bir arazide cami inşa edilmesiyle daha da ilerlemiştir. Bugün burada günde beş vakit namaz cemaatle kılınabilmekte, akşamları da sohbet programları düzenlenmektedir.