Temel Göstergeler | |
Resmi adı | Fildişi Sahili Cumhuriyeti |
Yönetim biçimi | Başkanlık Tipi Cumhuriyet |
Başkent | Yamusukro |
Bağımsızlık tarihi | 7 Ağustos 1960 (Fransa'dan ayrıldı) |
Yüzölçümü | 322.463 km2 |
Coğrafi konumu | Afrika’da; Gana, Burkina Faso, Mali,Liberya ve Gine ile komşudur. Atlas Okyanusu'na 515 km'lik sahil şeridi bulunmaktadır. |
İklimi | Kıyı bölgeleri tropikal, kuzey bölgeleri yarı kara ikliminin etkisi altındadır. Üç mevsim yaşanmaktadır. Kasım - Mart ayları ılıman ve kuru, Mart – Mayıs ayları sıcak ve kuru, Haziran – Ekim ayları sıcak ve nemli geçer. |
Doğal kaynakları | Petrol, doğal gaz, elmas, manganez, demir, kobalt, boksit, bakır, hidro enerji |
Nüfusu | 24.184.810 (2017 verisi) |
Nüfusun etnik dağılımı | %28,8 Akan,%16,1 Voltaique veya Gur, %14,5 Kuzey Mandları,%8,5 Krous,%6,9 Güney Mandları,diğer (2014) |
Din | %42,9 İslam, %17,2 Katolik Hristiyanlık, %11,8 Evanjelizm, diğer |
Diller | Fransızca |
Nüfus artış oranı | %1,84 (2017) |
Ortalama yaşam süresi | 59 yıl, erkek: 58 yıl, kadın 60 yıl (2017 verisi) |
Bebek ölüm oranı | 27,7 ölüm/1,000 doğan bebek (2017 verisi) |
HIV virüsü taşıyanların sayısı | 460,000 (2016 verisi) |
Milli Gelir | 87.9 milyar dolar (2016 verisi) |
Kişi Başı Ortalama Milli Gelir | 3.600 dolar |
Para Birimi | Batı Afrika CFA frangı (XOF) |
Reel büyüme oranı | %7,7 (2016) |
Enflasyon oranı | %0,7 (2016) |
İşsizlik oranı | %9,4 (2013) |
Yoksulluk oranı | %46,3 (2015) |
İhracat ürünleri | Elmas, kereste, kahve, kakao |
Tarım ürünleri | Kahve, kakao, palmiye yağı |
Okur-yazar oranı | 15 yaş ve üzeri; toplam nüfus:%48,5, erkek: %57, kadın:%40 |
Ülke Tarihi
15. yüzyıldan itibaren Afrika kıtasının batı kıyılarını dolaşan Portekizliler bugünkü Liberya ve Gana devleti arasında kalan bu sahilleri fildişi ticareti amacıyla sömürgeleştirmiştir. Ülke Portekizlilerden sonra İspanyollar, Hollandalılar, İngilizler ve en son Fransızlar tarafından sömürge olarak kullanılmıştır. 1887–1889 seneleri arasında Fransızlar ülkenin iç kısımlarına yerleşti ve kabile reisleriyle çeşitli antlaşmalar yaparak nüfuzlarını arttırdı ve sonunda Fransa 1893 senesinde Fildişi Sahili’ni sömürgeleri arasına kattığını ilan etti. Bir asra yakın bir süre ülkeyi sömüren Fransa 2. Dünya Savaşı sonrası hemen hemen bütün sömürgelerde başlayan milliyetçilik ve bağımsızlık hareketlerinin Fildişi Sahili’nde de başlamasından tedirgin oldu. Ülke halkının başlattığı mücadele Fransa’nın bütün çabalarına rağmen 1958’de iç işlerinde bağımsızlığa, 1960’da ise tam bağımsızlığa kavuşmasıyla neticelendi.
Siyasi Durum
7 Ağustos 1960 tarihinde Fransa’dan bağımsız olan Fildişi Sahili’nde çok partili seçim ilk olarak 1990 yılında yapıldı. Daha sonra meydana gelen iktidar kavgaları sonucu 1993’te iç savaş süreci başladı. Bir zamanların dini ve etnik uyumuyla dikkati çeken Fildişi Sahili de Afrika’yı saran iç çekişmelerden nasibini aldı. 2002’de meydana gelen, binlerce insanın hayatını kaybettiği silahlı ayaklanma ülkeyi ikiye ayırdı. Çatışmaların sona ermesine rağmen bölgede gerginlik dinmedi. Yapılan barış görüşmeleri de sonuçsuz kaldı. Ülkenin kuzeyini ayıran tampon bölgede Fransız ve BM barış gücü askerleri görev yapmaya başladı.
İktisadi Durum
Fildişi Sahili, Afrika kıtasında gelişmiş sayılan ülkeler arasındadır. Ülke ekonomisi tarım, ormancılık ve madenciliğe dayalıdır. Yetiştirdiği tarım ürünlerinden ilk sırayı alan kahve ve kakao üretiminde dünyada üçüncü sıradadır. Ekonomisi kahve, kakao ve palmiye yağı ürünlerinin dünya piyasasındaki iniş çıkışlarına ve hava koşullarına göre dalgalanma gösterir. Yerel hükümet ekonomiyi çeşitlendirmek için bir takım atılımlarda bulunsa da ülke nüfusunun %68'i bu sektörde çalışmakta ve tarım en önemli etkinlik olarak kalmaktadır. Orman ürünleri ve özellikle kereste ihracatı ekonomide önemli yer tutar. Ülkenin hemen hemen tamamına yakın bir kısmını kaplayan gür ormanlardaki ağaçlardan elde edilen kereste genellikle Abidjan limanından ihraç edilmektedir. Madenlerinden elmas, manganez, bakır ve demir üretimi önemli seviyededir. Bunlardan ihracatta önemli yer tutan ise elmastır. Dünyada denizden ısı farkıyla çalışarak elektrik üreten tek hidroelektrik santrali Fildişi Sahili’ndedir.
Türkiye-Fildişi Sahili İlişkileri
Türkiye ile Fildişi Sahili arasında diplomatik ilişkiler 1964’te başlamıştır. Türkiye’nin Abidjan Büyükelçiliği 15 Kasım 2009 tarihinde faaliyete başlamıştır. Fildişi Sahili Ankara Büyükelçiliği Şubat 2013’te açılmıştır.
Türkiye ile Fildişi Sahili arasında 2005 yılında Ticaret Anlaşması ile Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması imzalanmıştır. Türk Hava Yolları 2012 yılından beri ülkeye doğrudan seferler yapmaktadır.