Kamerun

Ülke Tarihi

1919 yılında gerçekleştirilen Versay Barış Antlaşması çerçevesinde Kamerun resmen Milletler Cemiyeti kontrolüne verilmiş, Milletler Cemiyeti ise bu bölge üzerindeki görevini, manda yönetimi oluşturulması adına Fransa ve Büyük Britanya'ya devretmiştir. Bölgenin her iki ülkeye verilmesi neticesinde ikiye bölünmüştür. Fransa bölgenin %80’ine sahip olarak toprakların büyük kısmını kontrolü altına almıştır. 2.Dünya Savaşı'ndan sonra bölge Birleşmiş Milletler tarafından cemiyet manda yönetim sistemi yerine mütevelli manda yönetimi sistemine geçirilmiştir. Bu değişiklik ile BM bölgenin kendi kendine yönetilmesini amaçlamıştır.

Fransa'nın hâkimiyeti altında bulunan Kamerun'da BM'nin himaye döneminin bitmesi ile gerçekleştirilen referandum neticesinde bölge Doğu Kamerun adı ile 1 Ocak 1960 tarihinde bağımsızlığını ilan etmiştir. Ülkenin %20’sine sahip olan Britanya'nın hâkimiyeti altındaki bölgede de buna benzer bir referandum gerçekleştirilmiş, referandum sonucuna göre bölgenin kuzey kesimleri Nijerya'ya bağlanma arzusunu dile getirmiş, bölgenin güney bölgeleri ise Doğu Kamerun ile Kamerun devletini kurmak adına bu bölge ile birleşmeyi kabul etmişlerdir. 1 Kasım 1961 yılında Britanya bölgesinin de katılımı ile Kamerun devleti resmen kurulmuştur. Günümüzde ülke içerisinde iki resmi dilin bulunmasının arkasında, yaşanan bu gelişmelerin etkisi büyük olmuştur.

Özellikle ülkenin eski Britanya himayesinde ki güneybatı bölümünde yer alan Güney Kamerun bölgesinde yaşayan Kamerun nüfusu tarafından, bizzat devlet başkanı Biya’nın kendisinin üye olduğu gruba pozitif ayrımcılık yaptığı ve Fransızcanın hakim olduğu bölgeleri umursadığı kadar İngilizcenin hakim olduğu bölgeleri önemsemediği ifade edilmekte , söz konusu gerekçeler neticesinde zaman zaman bağımsızlık talepleri ortaya atılmaktadır. Bu girişimler sonucunda ilk kez 1996 yılında  -uluslararası alanda herhangi bir etkisi görülmese de- güneybatısında yer alan Güney Kamerun bölgesi Ambazonia Cumhuriyeti adı altında bağımsızlık ilan etmiş, ancak başarılı olunmamıştır.

Siyasi Durum

1960 yılındaki bağımsızlık sonrası Kamerun'un devlet başkanı olarak göreve başlayan Ahmadou Ahidjo zaman içerisinde ülkede bir diktatörlük sistemi oluşturmuş, dış siyasi desteğini aldığı Fransa'nın da etkisi ile hâkimiyetini sağlamlaştırmıştır. 1 Eylül 1966 yılında kurulan Union Nationale Camerounaise (UNC) partisi 1990 yılına kadar ülkenin yasal tek partisi özelliğini taşımış, 1985 yılında yapılan isim değişikliği ile Rassemblement démocratique du Peuple Camerounais/Cameroon People’s Democratic Movement (RDPC) adını almıştır.

1972 yılından itibaren ülke genelinde muhtelif reformlar gerçekleştirilmiştir. Federal bir yapıya sahip olan ülkenin ismi 20 Mayıs 1972 tarihinde Federal Kamerun Cumhuriyeti 'den yeni üniter devlet yapısının bir sonucu olarak Kamerun Birleşik Cumhuriyeti 'ne çevirilmiştir. Tüm bunlar; Kameruna'a katılmadan önce özerklikleri garanti altına alınan eski İngiliz himayesindeki Kamerun bölgesinde huzursuzluklara neden olmuştur.

6 Kasım 1982 tarihinde yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle görevinden ayrılan Ahidjo'nun yerine başbakan Paul Biya UNC'nin genel başkanlığı yanı sıra devlet başkanı da olmuştur. 1984 yılında gerçekleştirilen seçimleri kazanan Biya, aynı yıl kendisine yapılan darbe girişimini engellemiştir. 1988 seçimleri öncesi ülke içerisinde daha fazla demokrasi ve özgürlük vaatlerinde bulunan Biya, karşı bir adayın olmadığı seçimleri de büyük bir oy oranı ile kazanmıştır. 1990 yılından itibaren yoğunlaşan özgürlük ve demokrasi talepleri neticesinde basın özgürlüğünün önünü açan Biya, 1992 yılında da muhalefet partilerinin kurulmasına olanak tanıyan düzenlemeyi onaylamıştır. Tek partili düzenden çok partili düzene geçtikten sonra gerçekleştirilen ilk seçimlerde de zaferini ilan eden Biya, buna rağmen mecliste partisi çoğunluğu elde edemediği için UNPD ile koalisyon hükumeti kurmak durumunda kalmıştır. Ekim 1997 yılında gerçekleştirilen seçimlerde de zaferini ilan eden Biya, aynı başarıyı 2004 ve 2011 yılında katıldığı seçimlerde de göstermiştir.

İktisadi Durum

Kamerun Cumhuriyeti, Orta Afrika’nın en büyük ekonomisine sahip ülkelerden birisidir. Yeraltı ve yerüstü kaynaklar açısından, önemli potansiyeli olan bir ülkedir. Ülkede, petrol, doğalgaz, madenler ve orman ürünleri bulunmaktadır.

Kamerun Cumhuriyeti ihracatının %90’ını petrol olmak üzere kereste, kakao, kauçuk ve pamuk oluşturmaktadır.

Türkiye-Kamerun İlişkileri

Kamerun Cumhuriyeti, 2035 yılında ‘yükselen bir ekonomi’ olma hedefi ortaya koymuştur. Bu kapsamda önemli altyapı ve dönüşüm projeleri gerçekleştirilmiştir. Bu sürece Türk firmaları önemli katkılar sağlamıştır.

Türk Hava Yolları, Kamerun’a haftanın her günü seferler gerçekleştirmektedir. Türkiye Bursları kapsamında da ülkeye yüksek öğrenim burs desteği verilmiştir.

Müslümanların Durumu

Müslümanlar Kamerun’un özellikle kuzey bölgesinde yoğunlaşmıştır.İslamiyet ülke içerisinde en yaygın ikinci din konumunda olup, İslam inancına göre yaşamlarını sürdürenlerin oranı %21 civarındadır.

Eğitim

Ülke genelinde 15 yaş ve üzerinde olan nüfusta okuma yazma bilenlerin oranı 2010 tahmini verilerine göre %71,3 düzeyindedir. Bu oran erkeklerde %78,3 iken, kadınlarda %64,8 seviyesindedir. Kamerun genelinde eğitim zorunlu olmasına rağmen okuma yazma bilmeyenlerin oranı %25 düzeyindedir. Ülkede okul çağına gelmiş çocukların okula başlama oranı %79’dur. Bu oran Afrika standartlarına göre oldukça yüksektir. Diğer yandan, ülkenin kuzey bölgeleri ile güney bölgeleri arasında ki eğitim seviyesi arasında ciddi farklar mevcuttur.

Kamerun'da ilkokul ücretsiz olarak ziyaret edilebilmesine rağmen okul için gerekli tüm araç ve gereçler veliler tarafından karşılanmak zorunda. Bu zorunluluk, ülkenin güney bölgelerinde okula başlama oranlarını düşürürken, kuzey bölgelerde bu duruma ek olarak kültürel sebepler de çocukların okula gitme oranlarını etkileyebilmektedir.

2001 Cameroon Household Survey 'in yaptığı bir araştırmada incelenen verilere göre her ne kadar kız çocukları ile erkek çocukları arasında okula başlama döneminde herhangi bir ayrım yapılmasa da, okul hayatında yaşanan en küçük düzensizliklerde kız çocuklarının okul hayatına daha çabuk son verildiği belirlenmiştir.

Başkent Yaoundé başta olmak üzere Duala, Buea, Dschang ve Ngaunderé'de devlet üniversiteleri bulunmaktadır.